II. Dava açma görevi ve hakkı
II. Dava açma görevi ve hakkı
Madde 146 - Mutlak butlan davası, Cumhuriyet savcısı tarafından re’sen açılır.
Bu dava, ilgisi olan herkes tarafından da açılabilir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 08.07.2009, E: 2009/9152, K: 2009/13617:
“… Dava, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 28.03.2007 ve 17.05.2007 tarihli davanameler ile açılan evliliğin mutlak butlan nedeniyle iptaline ilişkindir. Cumhuriyet Savcılığına duruşma günü tebliğ edilmeden, duruşmaya katılması sağlanmadan, eksik araştırma ve soruşturma sonucunda yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir. …”
2-) Y. 2. HD, T: 06.11.1997, E: 1997/11754, K: 1997/11883:
“… Cumhuriyet Savcısı, evlenmenin mutlak butlanını gerektiren sebeplerden birinin … varlığı halinde fesih davası açma yetkisine sahiptir. Bunun dışındaki diğer sebeplere (nisbi butlan sebeplerine) dayanarak dava açamaz ... Bu bakımdan ortada mutlak butlan sebepleri bulunmadığı halde, Cumhuriyet Savcısı tarafından açılan davanın, sıfat yokluğu sebebiyle reddi gerekirken, işin esası hakkında yargılama yapılıp hüküm kurulması yasaya aykırıdır. ...”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
II. Dâva hakkı
Madde 113
Butlan dâvası müddeimumumi tarafından resen ikame olunur. Alâkadarlardan her biri dahi butlan dâvasını ikame edebilir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 113 üncü maddesini karşılamaktadır.
Maddede sadece dava açma hakkı değil aynı zamanda Cumhuriyet savcıları için böyle bir davayı açma, görev olarak düzenlenmiş olduğundan kenar başlık “Dava açma görevi ve hakkı” şeklinde değiştirilmiştir.
Madde iki fıkra hâline getirilmiştir. Birinci fıkrada Cumhuriyet savcıları bakımından dava açma görevi, ikinci fıkrada ilgililer bakımından dava açma hakkı düzenlenmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
II. Klage
Art. 106
1 Die Klage ist von der zuständigen kantonalen Behörde am Wohnsitz der Ehegatten von Amtes wegen zu erheben; überdies kann jedermann klagen, der ein Interesse hat.
2 Nach Auflösung der Ehe wird deren Ungültigkeit nicht mehr von Amtes wegen verfolgt; es kann aber jedermann, der ein Interesse hat, die Ungültigerklärung verlangen.
3 Die Klage kann jederzeit eingereicht werden.
2-) CCS:
II. Action
Art. 106
1 L’action est intentée d’office par l’autorité cantonale compétente du domicile des époux; elle peut l’être également par toute personne intéressée.
2 L’annulation d’un mariage déjà dissous ne se poursuit pas d’office; elle peut néanmoins être demandée par toute personne intéressée.
3 L’action peut être intentée en tout temps.
Not: Türk Medenî Kanunu’nun 146. maddesi, İsviçre Medenî Kanunu’nun 106. maddesinin 1. fıkrasına tekabül etmektedir. Her iki hüküm karşılaştırıldığında özellikle kaynak kanunun 106. maddesinin 3. fıkrasındaki düzenlemenin bizim medenî kanunumuza alınmadığı görülmektedir. Anılan hükme göre mutlak butlan davası herhangi bir süreye tabi kılınmamıştır. Bununla birlikte bizim hukukumuzda da mutlak butlan davası herhangi bir süreye tabi değildir.