E. Mirasçıların dava hakkı
E. Mirasçıların dava hakkı
Madde 159 - Evlenmenin butlanını dava etme hakkı mirasçılara geçmez. Ancak, mirasçılar açılmış olan davayı sürdürebilirler. Dava sonucunda evlenme sırasında iyiniyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eş, yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybeder.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 7. HD, T: 10.03.2011, E: 2010/4637, K: 2011/1411:
“…Dava, mirasçılık belgesinin iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. …
Davalı, miras bırakanın kendisi ile evlendikten sonra öldüğünü TMK. 156. maddesine göre, batıl bir evliliğin ancak hakimin kararıyla sona ereceğini ve hakimin kararına kadar geçerli bir evliliğin bütün sonuçlarını doğuracağını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, miras bırakan L.’nin evli iken vefat ettiğini, TMK.’nun 156. maddesi uyarınca, davalının mirasçılık sıfatının bulunduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmiştir.
… Türk Medeni Kanunu’nun 159. maddesinde evlenmenin butlanını dava etme hakkının mirasçılara geçmeyeceği ancak mirasçıların açılmış bir davayı sürdürebileceği dava sonucunda evlenme sırasında iyiniyetli olmadığı anlaşılan sağ kalan eşin, yasal mirasçı olamayacağı gibi, daha önce yapılmış olan ölüme bağlı tasarruflarla kendisine sağlanan hakları da kaybedeceği düzenlenmiştir. Bu yasal düzenleme uyarınca, sağ kalan davalı eşin, evliliğin akdi sırasında iyiniyetli olup olmadığının tespiti gerekir. Miras bırakanın önce davalının annesi ile evlenip boşanması ve altı gün sonra davalı ile evlenmesi gözönüne alındığında, davalının bu durumu bilmeden evliliği gerçekleştirmesi hayatın olağan akışına terstir. Şu halde davalının evliliğin icrası sırasında iyiniyetli olmadığı, dolayısıyla mirasçı olamayacağı kuşkusuzdur…”
2-) Y. 2. HD, T: 20.05.2002, E: 2002/6073, K: 2002/6775:
“ … Türk Medeni Kanununun 159. maddesi ise … nisbi butlanla ilgilidir. Bu yönü ile Türk Medeni Kanununun 159. maddesi ile 147. maddesi çelişmemektedir. Mirasçılar sona ermiş evliliğin mutlak butlanla iptalini talep edebileceklerdir. O hâlde mahkemece yapılacak iş taraf delillerini sorup toplamak, sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir. Bu yön gözetilmeden yazılı gerekçelerle davanın reddi bozmayı gerektirmiştir …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
E 1 MİRASÇILARIN HAKKI
Madde 127
Evlenmedeki fesih dâvası mirasçılara intikal etmez. Ancak ikame edilmiş dâvaya mirasçılar devam edebilirler.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 127 nci maddesini karşılamaktadır.
Madde sadeleştirilmek suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. Maddede, yürürlükteki metinde yer alan “fesih” sözcüğü yerine, mutlak butlan ve nisbî butlan hâllerini kapsamak üzere “butlan” sözcüğüne yer verilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
II. Klage
Art. 108
1 Die Ungültigkeitsklage ist innerhalb von sechs Monaten seit Kenntnis des Ungültigkeitsgrundes oder seit dem Wegfall der Drohung einzureichen, in jedem Fall aber vor Ablauf von fünf Jahren seit der Eheschliessung.
2 Das Klagerecht geht nicht auf die Erben über; ein Erbe kann jedoch an der bereits erhobenen Klage festhalten.
2-) CCS:
II. Action
Art. 108
1 Le demandeur doit intenter l’action dans le délai de six mois à compter du jour où il a découvert la cause d’annulation ou de celui où la menace a été écartée, mais en tout cas dans les cinq ans qui suivent la célébration du mariage.
2 Les héritiers n’ont pas qualité pour agir; un héritier peut toutefois poursuivre la procédure déjà ouverte au moment du décès.
Not: Türk Medeni Kanunu’nun 159. maddesinin 1. ve 2. cümleleri, kaynak İsviçre Medenî Kanunu’nun 108. maddesinin 2. fıkrasına tekabül etmektedir.
1 Düstur’da bu kenar başlık “H” şeklindedir.