C. Eşlerin meslek ve işi
C. Eşlerin meslek ve işi
Madde 192 - Eşlerden her biri, meslek veya iş seçiminde diğerinin iznini almak zorunda değildir. Ancak, meslek ve iş seçiminde ve bunların yürütülmesinde evlilik birliğinin huzur ve yararı göz önünde tutulur.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
C KARININ MESLEK VEYA SANATI
Madde 159
Karı koca mallarını idare için hangi usulü kabul etmiş olursa olsun karı, kocanın sarahaten veya zımnen müsaadesi ile bir iş veya sanat ile iştigal edebilir.
Kocanın izinden imtinaı halinde, karı, kendisinin bir iş veya bir sanat ile iştigal etmesi birliğin veya bütün ailenin menfaati icabı olduğunu ispat ederse bu izin, hâkim tarafından verilebilir. Koca, karısını bir iş veya sanat ile iştigalden menettiği takdirde keyfiyet noter1 marifetiyle ilân edilmedikçe hüsnü niyet sahibi üçüncü şahıslara karşı hüküm ifade etmez.
Not: Türk Kanunu Medenîsi’nin 159. maddesi Anayasa Mahkemesi’nin T: 29.11.1990, E: 1990/30, K: 1990/31 sayılı kararıyla iptal edilmiştir (RG. 02.07.1992; S: 21272).
II-) Madde Gerekçesi:
İsviçre Medenî Kanununun 167 nci maddesi hükmü göz önünde tutulmak suretiyle kaleme alınmıştır. Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesine İlişkin Sözleşme’de kadınların serbestçe çalışma ve meslek edinme özgürlüğüne sahip olduğu kabul edilmiştir. Nitekim, kadının bir meslek ve sanatla iştigal etmesinin kocanın iznine tâbi olduğuna ilişkin yürürlükteki Kanunun 159 uncu maddesi hükmü Anayasa Mahkemesi tarafından Anayasaya aykırı bulunarak iptal edilmiştir. Maddeyle Sözleşme hükümleri de göz önünde tutulmak suretiyle, sadece kadının değil her iki eşin de meslek veya iş seçiminde diğer eşin iznini almak zorunda olmadığı kabul edilmiştir.
Not: Türk Medenî Kanunu Tasarısı’nın 192. maddesi bir fıkradan ibaretti. Yasalaşma sürecinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu Alt Komisyonu hükme “ Eşlerden her biri, meslek ve iş seçiminde ve bunların yürütülmesinde diğer eşin ve ailenin onurunu göz önünde tutar.” şeklinde yeni bir fıkra ilave edilmesini önermiştir. Ancak, bu öneri Adalet Komisyonu’nca kabul edilmemiştir. Hükmün hali hazırdaki 2. cümlesi Tasarı metnine Adalet Komisyonu tarafından eklenmiştir.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
G. Beruf und Gewerbe der Ehegatten
Art. 167
Bei der Wahl und Ausübung seines Berufes oder Gewerbes nimmt jeder Ehegatte auf den andern und das Wohl der ehelichen Gemeinschaft Rücksicht.
2-) CCS:
G. Profession et entreprise des époux
Art. 167
Dans le choix de sa profession ou de son entreprise et dans l’exercice de ces activités, chaque époux a égard à la personne de son conjoint et aux intérêts de l’union conjugale.
1 Düstur’daki ibare “kâtibi adil” şeklindedir. Ancak bu ibare “noter” olarak değiştirilmiştir. Zira 1402 sayılı ve 02.03.1929 tarihli Katibi Adil Kanununun ve Muaddel Bazı Maddelerinin Tadili Hakkında Kanunun 1. maddesi ile 10 Teşrinievvel 1329 tarihli Katibi Adil Kanunu’nun adı “Noter Kanunu” olarak değiştirilmiş ve kâtibi adillere “noter” unvanı verilmiştir (RG. 12.03.1929; S: 1141).