1. Genel mal ortaklığı
II. Ortaklık malları
1. Genel mal ortaklığı
Madde 257 - Genel mal ortaklığında eşlerin kanun gereğince kişisel mal sayılanlar dışındaki malları ile gelirleri ortaklık mallarını oluşturur.
Eşler, ortaklık mallarına bölünmemiş bir bütün olarak sahip olurlar.
Hiçbir eş, ortaklık payı üzerinde tek başına tasarruf hakkına sahip değildir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 08.02.1996, E: 1996/334, K: 1996/1326:
“… eşler evlenmeden önce veya sonra yapacakları mukavele ile kanunda gösterilen rejimlerden mal ortaklığını kabul edebilirler. ... Bu halde eşler mahfuz mallar dışında kalan mallar üzerinde elbirliği ile malik olurlar (EMK. 182-185-211) …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
III- Ortaklığa giren mallar
Madde 211
Karı koca, evlenme mukavelesiyle mal ortaklığı usulünü kabul edebilirler.
Bu usulde karı ve koca, mal ortaklığına giren mallara ve gelirlere şayian sahip olur ve hiç biri hissesinde müstakilen tasarruf edemez.
Teberru tarikiyle iktisab edilmiş olup ta mal ortaklığından hariç kalması teberru edenin arzusu muktezası olan yahut kanunen mahfuz mallardan addedilen mallar, ortaklığa ithal edilemez.
Karı kocanın bütün mallarına ve gelirlerine şamil olan mal ortaklığı usulüne, umumi mal ortaklığı usulü denilir.
Bir malın ortaklığa dâhil olmadığını iddia eden karı veya koca, dâvasını ispata mecburdur.
Not: Türk Medenî Kanunu’nun 257. maddesinin 1. fıkrası, Türk Kanunu Medenîsi’nin 211. maddesinin 4. fıkrasına tekabül etmektedir.
III-) Madde Gerekçesi:
Madde İsviçre Medenî Kanununun 222 nci maddesinden alınmıştır.
Maddeye göre genel mal ortaklığında, eşlerin yasadan dolayı kişisel mal sayılanlar dışında kalan malları ile gelirlerinin ortaklık mallarını oluşturduğu kabul edilmiştir. Burada ortaklığa dahil olduğu kabul edilen gelirler eşlerin ortaklığa dahil mallarının gelirleridir.
Maddenin ikinci fıkrası, İsviçre Medenî Kanununun 222 nci maddesinin Almanca metnine uygun olarak kaleme alınmıştır. Burada “genel mal ortaklığının”, bölünmemiş bir bütün olarak eşlere ait olduğu ifade edilerek, “elbirliği mülkiyeti” niteliği anlatılmak istenmiştir. Almanca “ungeteil” ifadesinin karşılığı olarak “bölünmemiş bir bütün” ifadesi kullanılmıştır. Madde genel mal ortaklığında eşler arasında ortaklık malları konusunda el birliği (iştirak hâlinde) mülkiyetinin doğduğu ve buna ilişkin hükümlerin uygulanacağını öngörmektedir.
Maddenin üçüncü fıkrası ise, hiçbir eşin ortaklık payı üzerinde tek başına tasarruf hakkına sahip olmadığını hükme bağlamaktadır. Burada sözü edilen pay, iştirak hâlinde mülkiyetteki ortaklık payıdır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
II. Gesamtgut
1. Allgemeine Gütergemeinschaft
Art. 222
1 Die allgemeine Gütergemeinschaft vereinigt das Vermögen und die Einkünfte der Ehegatten zu einem Gesamtgut, mit Ausnahme der Gegenstände, die von Gesetzes wegen Eigengut sind.
2 Das Gesamtgut gehört beiden Ehegatten ungeteilt.
3 Kein Ehegatte kann über seinen Anteil am Gesamtgut verfügen.
2-) CCS:
II. Biens communs
1. Communauté universelle
Art. 222
1 La communauté universelle se compose de tous les biens et revenus des époux qui ne sont pas biens propres de par la loi.
2 La communauté appartient indivisément aux deux époux.
3 Aucun d’eux ne peut disposer de sa part aux biens communs.