I. Ortaklık borçları
C. Üçüncü kişilere karşı sorumluluk
I. Ortaklık borçları
Madde 268 - Eşlerden her biri, aşağıdaki borçlardan kişisel malları ve ortaklık mallarıyla sorumludur:
1. Evlilik birliğini temsil veya ortaklık mallarını yönetme yetkisine dayanarak yapılan borçlardan,
2. Ortaklık mallarını veya ortaklık mallarına giren gelirleri kullanarak bir meslek veya sanatın icra edilmesi nedeniyle yapılan borçlardan,
3. Diğer eş için de kişisel sorumluluk doğuran borçlardan,
4. Kişisel mal yanında ortaklık mallarının da sorumlu olacağı hususunda eşlerin üçüncü kişilerle anlaşarak yaptığı borçlardan.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
Bu maddenin karşılığı için Türk Kanunu Medenîsi’nin iki hükmünü zikretmek gerekir. Zira Türk Kanunu Medenîsi’nde karı ve kocanın sorumluluğu iki ayrı hükümde düzenlenmiştir.
1-) V. Borçlar
1- Kocanın mesuliyeti
Madde 215
Koca aşağıdaki borçlardan gerek şahsen gerek ortaklığa giren mallar ile mes’uldür.
1- Karı kocanın evlenmeden evvelki borçlarından.
2- Karı tarafından birlik mümessili sıfatı ile edilen borçlardan.
3- Evliliğin devamı sırasında kendisi tarafından edilen borçlarla karı tarafından ortaklığa ait olmak üzere edilen sair bütün borçlardan.
2-) 2- Karının mesuliyeti
a)1 Kendi malları ve mal ortaklığına giren mallar ile
Madde 216
Karı, aşağıdaki borçlardan gerek şahsen gerek ortaklığa giren mallar ile mesuldür:
1- Evlenmeden evvelki borçlardan.
2- Kocanın rızasiyle ettiği borçlarla kocası lehine sulh hâkiminin tasvibi ile ettiği borçlardan.
3- Meslek veya sanatının mutad üzere icrasından mütevellit borçlardan.
4- Kendisine isabet etmiş bir mirasa terettüp eden borçlardan.
5- Haksız fiilerinden mütevellit borçlardan.
Karı, müşterek aile masrafları için kocası veya kendisi tarafından edilen borçlardan ancak ortaklık malları bunları ödemeğe kâfi gelmediği takdirde mesul olur.
Karı, ortaklığa giren mallara müterettip diğer borçlardan şahsen mesul değildir.
II-) Madde Gerekçesi:
Madde İsviçre Medenî Kanununun 233 üncü maddesinden aynen alınmıştır.
Yürürlükteki Kanuna göre, mal ortaklığı rejiminde, evlilik birliği için yapılan borçlardan ilke olarak koca, şahsen ve ortaklık mallarıyla sorumludur. Eşlerin eşitliği ilkesinden hareketle sevkedilen bu hükümle, evlilik birliğinin borçlarından dolayı eşler eşit bir şekilde sorumlu tutulmuştur.
Madde eşlerin hangi borçlardan hem kişisel mallarıyla hem de ortaklık mallarıyla sorumlu olduğunu hükme bağlamıştır. Buraya giren borçlar dört bent hâlinde sayılmıştır.
Maddenin (1) numaralı bendinde eşlerin evlilik birliğini temsil veya ortaklık mallarını yönetim yetkisine dayanarak yaptıkları borçlar; (2) numaralı bendinde ortaklık mallarını ve ortaklık mallarına giren gelirleri kullanarak bir meslek veya sanatın icra edilmesi nedeniyle yapılan borçlar; (3) numaralı bendinde eşlerden biri tarafından yapılmış olmasına rağmen diğer eş için de kişisel sorumluluk doğuran borçlar; (4) numaralı bendinde ise eşlerin üçüncü kişilerle anlaşmalarında kişisel malları yanında, ortaklık mallarının da sorumlu olacağını kararlaştırmış olduğu borçlar hükme bağlanmıştır.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
C. Haftung gegenüber Dritten
I. Vollschulden
Art. 233
Jeder Ehegatte haftet mit seinem Eigengut und dem Gesamtgut:
1. für Schulden, die er in Ausübung seiner Befugnisse zur Vertretung der ehelichen Gemeinschaft oder zur Verwaltung des Gesamtgutes eingeht;
2. für Schulden, die er in Ausübung eines Berufes oder Gewerbes eingeht, sofern für diese Mittel des Gesamtgutes verwendet werden oder deren Erträge ins Gesamtgut fallen;
3. für Schulden, für die auch der andere Ehegatte persönlich einzustehen hat;
4. für Schulden, bei welchen die Ehegatten mit dem Dritten vereinbart haben, dass das Gesamtgut neben dem Eigengut des Schuldners haftet.
2-) CCS:
C. Dettes envers les tiers
I. Dettes générales
Art. 233
Chaque époux répond sur ses biens propres et sur les biens communs:
1. Des dettes qu’il a contractées dans les limites de son pouvoir de représenter l’union conjugale et d’administrer les biens communs;
2. Des dettes qu’il a faites dans l’exercice d’une profession ou dans l’exploitation d’une entreprise si ces activités sont exercées au moyen de biens communs, ou si leurs revenus tombent dans ces biens;
3. Des dettes qui obligent aussi personnellement le conjoint;
4. Des dettes à l’égard desquelles les époux sont convenus avec un tiers que le débiteur répondra aussi sur les biens communs.
1 Düstur’daki “A” şeklindeki ibare “a” olarak anlaşılmalıdır.