VI. Vasiliğe engel olan sebepler
VI. Vasiliğe engel olan sebepler
Madde 418 - Aşağıdaki kişiler vasi olamazlar:
1. Kısıtlılar,
2. Kamu hizmetinden yasaklılar veya haysiyetsiz hayat sürenler,
3. Menfaati kendisine vasi atanacak kişinin menfaati ile önemli ölçüde çatışanlar veya onunla aralarında düşmanlık bulunanlar,
4. İlgili vesayet daireleri hâkimleri.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 12.02.2004, E: 2004/517, K: 2004/1467:
“… Türk Medeni Kanununun 337. maddesi uyarınca evlilik dışı ilişkiden doğan çocuğun velayeti anaya ait ise de babalık davasında ana ile çocuk arasında her zaman bir yarar çatışması ihtimali bulunduğundan kanun koyucu çocuğa kayyım tayinini (TMK 426/2), davanın Cumhuriyet Savcısına, hazineye; ana tarafından açılmışsa kayyıma; kayyım tarafından açılmışsa anaya ihbarını (TMK 301/3) zorunlu görmüştür. O halde ananın kayyım tayin edilmesi mümkün değildir. (TMK. 431, 418/3) Bu durumda mahkemece yapılacak iş ananın dışında bir kişinin kayyım tayin edilmesini sağlamak tüm ilgililere davanın ihbarı, (HUMK. md.49) katıldığı ve gösterdiği takdirde onun da delillerinin toplanması ve hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesinden ibarettir. Bu yön gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
VI. Vesayete mâni sebepler
Madde 368
Aşağıdaki kimseler vasi olamazlar:
1- Vesayet altında bulunanlar.
2- Medenî ve siyasi haklardan mahrum veya suihal sahibi olanlar.
3- Menfaatleri kasırın menfaatleri ile zıt olan veya onunla düşmanlığı olanlar.
4- Alâkadar vesayet daireleri hâkimleri.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 368 inci maddesi arılaştırılmak ve kısmen değiştirilmek suretiyle alınmıştır.
Maddenin (1) numaralı bendinde İsviçre Medenî Kanununun 368 inci maddesinin (1) numaralı bendi ve bunu tekrarlayan yürürlükteki 368 inci maddenin (1) numaralı bendinden farklı olarak “vesayet altında bulunanlar” yerine “kısıtlılar” sözcüğü kullanılmıştır. Zira vesayet altında bulunanlar küçükler ve kısıtlılardır. Küçükler vasi olamayacağına göre (1) numaralı benddeki yasak sadece kısıtlılar içindir.
Maddenin (4) numaralı bendinde “İlgili vesayet daireleri hâkimliği” vesayete engel sebep sayılmaktadır. Bu bendin İsviçre Medenî Kanununun 384 üncü maddesinin (4) numaralı bendindeki karşılığı bu yasağı vasilik için “buna elverişli başka bir kişinin bulunması” koşuluyla öngörmüştür. Madde İsviçre’den farklı olarak böyle bir koşul aramaksızın, vasilik için elverişli bir kişi bulunsa da bulunmasa da vesayet makamı ya da denetim makamı hâkimleri için vasi olmayı yasaklamaktadır.
Not: Her ne kadar madde gerekçesinde İsviçre Medeni Kanunu’nun 368. maddesinden bahsedilmekte ise de, bu ibare 384. madde olarak anlaşılmalıdır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
VI. Ausschliessungsgründe
Art. 384
Zu dem Amte sind nicht wählbar:
1. wer selbst bevormundet ist;
2. wer nicht im Besitz der bürgerlichen Ehren und Rechte steht, oder einen unehrenhaften Lebenswandel führt;
3. wer Interessen hat, die in erheblicher Weise denjenigen der zu bevormundenden Person widerstreiten, oder wer mit ihr verfeindet ist;
4. die Mitglieder der beteiligten vormundschaftlichen Behörden, solange andere taugliche Personen vorhanden sind.
2-) CCS:
VI. Incapacités et incompatibilités
Art. 384
Ne peuvent être tuteurs:
1. Celui qui est lui-même sous tutelle;
2. Celui qui est privé de ses droits civiques ou qui se déshonore par son inconduite;
3. Celui qui a de sérieux conflits d’intérêts avec l’incapable ou qui vit en état d’inimitié personnelle avec lui;
4. Les membres des autorités de tutelle intéressées, s’il existe d’autres personnes capables de remplir la fonction de tuteur.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 384. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.