d. Ölüme bağlı tasarruf ile düzenleme
d. Ölüme bağlı tasarruf ile düzenleme
Madde 662 - Yürürlükten kaldırılmıştır. I
I-) Not:
Hüküm, 30.04.2014 tarihli 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 9. maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır (RG. 15.05.2014; S: 29001).
Yürürlükten kaldırılan hüküm şu şekilde kaleme alınmıştı:
İşletmenin kendisine özgülenmesini isteyen ve buna ehil olduğu anlaşılan mirasçının bu konudaki istem hakkı, ölüme bağlı tasarrufla ortadan kaldırılamaz.
Mirasçılıktan çıkarma ve mirastan feragat hâlleri saklıdır.
Birden çok mirasçıda özgülenme koşullarının bulunması hâlinde, kendisine özgülenme yapılacak mirasçı ölüme bağlı tasarrufla belirlenebilir.
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’nde bir karşılığı bulunmamaktadır.
III-) Madde Gerekçesi:
Madde, İsviçre Medenî Kanununun yürürlükten kalkan 621 bis maddesini tekrar etmektedir. İsviçre’de kabul edilen ve tarımsal işletmelerin varlık ve bütünlüğünü korumaya yönelik olan bu yeni hükmün tarım sektörünün önem taşıdığı Ülkemiz açısından yararlı olacağı düşünülmüştür.
Maddenin birinci fıkrasıyla, işletmenin özgülenmesini isteyen ve bu işletmeyi yürütmeye ehil olan mirasçının bu yöndeki istem hakkının mirasbırakan tarafından ölüme bağlı bir tasarrufla ortadan kaldırılamayacağı kabul edilerek, mirasbırakanın arzusundan önce, tarımsal işletmenin varlığını sürdürebilmesi yoluyla yurt ekonomisinin korunması amaçlanmıştır.
İkinci fıkrada, mirasbırakanın özgüleme isteyen mirasçıyı ölüme bağlı bir tasarrufla mirasçılıktan çıkarma (mirastan ıskat) ve bu mirasçının bir mirastan feragat sözleşmesiyle bu istem hakkının ortadan kalkmasına yol açan hukukî işlem yapma hâlleri istisna tutulmuştur. Bu gibi hâllerde, özgüleme isteminin bu yollarla ortadan kaldırılabileceği kabul edilmiştir.
Üçüncü fıkrada aynı anda birden çok mirasçının özgüleme koşullarına sahip bulunması hâlinde, kendisine özgüleme yapılacak mirasçının bir ölüme bağlı tasarrufla belirlenebileceği kabul edilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
d. Verfügungen von Todes wegen
Art. 621bis
1 Einem Erben, der das Gewerbe selbst bewirtschaften will und hiefür geeignet erscheint, kann das Recht auf ungeteilte Zuweisung weder durch letztwillige Verfügung noch durch Erbvertrag entzogen werden.
2 Vorbehalten bleiben die Enterbung und der Erbverzicht.
3 Erfüllen mehrere Erben die Voraussetzungen für eine ungeteilte Zuweisung; so kann durch Verfügung von Todes wegen einer unter ihnen als Übernehmer bezeichnet werden.
2-) CCS:
d. Dispositions pour cause de mort
Art. 621bis
1 Un héritier disposé et apte à exploiter l’entreprise personnellement ne peut être privée de son droit à l’attribution préférentielle ni par testament, ni par pacte successoral.
2 L’exhérédation et la renonciation à la succession sont réservées.
3 Lorsque les conditions de l’attribution préférentielle sont remplies par plus d’un héritier, des dispositions pour cause de mort peuvent désigner celui d’entre eux qui aura le droit de reprendre l’exploitation.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 621bis maddesi 04.10.1991 tarihli Federal Kanun ile 01.01.1994 itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır.