2. Taşınmazın bölünmesi
2. Taşınmazın bölünmesi
Madde 889 - İpotekli taşınmazın bir kısmının veya aynı malike ait bulunan ipotekli taşınmazlardan birinin başkasına devredilmesi ya da ipotekli taşınmazın bölünmesi hâlinde, aksine bir anlaşma yoksa, rehin taşınmazlara değerleri oranında tapu idaresince re’sen dağıtılır.
Bu dağıtımı kabul etmeyen alacaklı, dağıtımın kesinleştiğinin kendisine tebliğinden başlayarak bir ay içinde yazılı bildirimde bulunmak suretiyle alacağın bir yıl içinde ödenmesini borçludan isteyebilir.
Yeni malikler, kendilerine ait taşınmaza düşen borcu yüklendikleri takdirde alacaklı, kendisine başvurma hakkını saklı tuttuğunu önceki borçluya bir yıl içinde yazılı olarak bildirmezse, borçlu borcundan kurtulur.
I-) Yargı Kararları:
1-) YİBK, T: 27.01.1954, E: 1952/1, 1953/22, K: 1954/3:
Bkz. madde 699.
2-) Y. 14. HD, T: 26.03.2009, E: 2009/2619, K: 2009/3869:
“… Gerçekten; Türk Medeni Kanunu’nun 889. maddesi ilk fıkrası hükmüne göre ipotekli taşınmazın bir kısmının veya aynı malike ait bulunan ipotekli taşınmazlardan birinin başkasına devredilmesi ya da ipotekli taşınmazın bölünmesi halinde tapu idaresince aksine bir anlaşma yoksa rehnin taşınmazlara değerleri oranlarında dağıtılarak işlem yapması gerekir. Tapu Sicil Tüzüğü’nün 68. maddesi hükmünce de taşınmaz malın ayrılması halinde kural, üzerinde bulunan rehinlerin ayrılan tüm parçalar üzerine alacak olarak naklidir. Bu işlemler tapu idaresince re’sen yapılmamış veya ipotek alacaklısı yapılan işlemlere rıza göstermemişse kuşkusuz bu işlemlerin yapılması Türk Medeni Kanunu’nun 1027. maddesine dayanılarak mahkemelerden istenebilir. Çünkü ilgililerin yazılı rızaları olmadıkça tapu memuru tapu sicilindeki yanlışlığı ancak mahkeme kararıyla düzeltebilir. O yüzden mahkemenin işin idari nitelikte olduğundan söz ederek davanın görev noktasından reddine karar vermiş olması yasaya uygun düşmemiştir.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken iş; anagayrimenkulün tamamı üzerine konulan ve davalı Ramazan’ın temlik aldığı ipotek alacağını temlik miktarıyla sınırlı olarak anagayrimenkul üzerinde kat mülkiyeti kurulduğundan her bir bağımsız bölüm değeri oranında kurulan kat mülkiyetindeki bağımsız bölüm tapularına yansıtmak, bu şekilde her bir bağımsız bölümün ipotek sebebiyle borçlu olduğu miktarı bilirkişiye hesaplatmak, bilirkişi tarafından bulunacak değeri davacılara sorumlu oldukları tutarda depo ettirilerek bu bedelin davalı Ramazan’a ödenmesi koşuluyla (birlikte ifa kuralı) bağımsız bölümler üzerindeki ipotek şerhini terkin etmek olmalıdır. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
2- Gayri menkulün taksimi
Madde 804
İpotekle takyit edilmiş gayri menkulün bir kısmı, yahut aynı malikin bu suretle mukayyet müteaddit gayri menkullerinden birisi, ahare temlik yahut gayri menkul taksim edilirse; hilâfına bir mukavele bulunmadıkça, teminat her kısmın kendi kıymetine göre mütenasiben tevzi olunur. Bu tevzii kabul etmiyen alacaklı, tevziin kesbi katiyet ettiği tarihten itibaren bir ay içinde; alacağının bir sene zarfında ödenmesini istiyebilir.
Gayri menkulü iktisap edenler borçtan kendi parçalarına düşen hisseyi kabul ettikleri takdirde eğer alacaklı, hakkını evvelki borcuyla karşı muhafaza ettiğini senesi içinde tahriren beyan etmemiş ise, evvelki borçlu borcundan kurtulur.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 804 üncü maddesini karşılamaktadır.
Maddeyle rehin konusu taşınmazın bölünmesi veya müşterek rehin konusu taşınmazlardan birinin başkasına devri hâlinde, rehnin nasıl bölüneceği belirtilmektedir. Yürürlükteki metinden farklı olarak 1984 tarihli Öntasarıda olduğu gibi “alacaklının, yapılan dağılımı kabul etmediğini bildirme süresinin tebligattan itibaren işleyeceği” ve alacaklının borcun ödenmesini isteme hakkını ise, “borçluya yapacağı yazılı bildirim ile” kullanabileceği esasları kabul olunmuştur.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
2. Zerstückelung
Art. 833
1 Wird ein Teil des mit einem Grundpfande belasteten Grundstückes oder eines von mehreren verpfändeten Grundstücken desselben Eigentümers veräussert, oder das Unterpfand zerstückelt, so ist die Pfandhaft mangels anderer Abrede derart zu verteilen, dass jeder der Teile nach seinem Werte verhältnismässig belastet wird.
2 Will ein Gläubiger diese Verteilung nicht annehmen, so kann er binen Monatsfrist, nachdem sie rechtskräftig geworden ist, verlangen, dass seine Pfandforderung innerhalb eines Jahres getilgt werde.
3 Haben die Erwerber die Schuldpflicht für die auf ihren Grundstücken lastenden Pfandforderungen übernommen, so wird der frühere Schuldner frei, wenn der Gläubiger diesem gegenüber nicht binnen Jahresfrist schriftlich erklärt, ihn beibehalten zu wollen.
2-) CCS:
2. Parcellement
Art. 833
1 Si une portion de l’immeuble grevé est vendue ou si l’aliénation porte sur un d’entre plusieurs immeubles grevés appartenant au même propriétaire, ou si l’immeuble est divisé, la garantie, sauf convention contraire, est répartie proportionnellement à la valeur des diverses fractions du gage.
2 Le créancier qui n’accepte pas cette répartition peut, dans le mois à compter du jour où elle est devenue définitive, exiger le remboursement dans l’année.
3 Lorsque les acquéreurs se chargent de la portion de dettes assignée sur leurs parcelles, le débiteur primitif est libéré, à moins que le créancier ne lui déclare par écrit, dans l’année, qu’il entend ne pas renoncer à ses droits contre lui.