1. Alacaklının hakkı
III. Rehnin hükümleri
1. Alacaklının hakkı
Madde 946 - Alacaklı, ödenmeyen alacağının rehnin paraya çevrilmesi yoluyla ödenmesini isteyebilir.
Rehin hakkı, alacaklıya asıl alacak ile birlikte sözleşme faizlerinin, takip giderlerinin ve gecikme faizinin güvencesini sağlar.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 19. HD, T: 16.06.2005, E: 2005/4900, K: 2005/6735:
“… Yağmur Uluslararası Deniz Taşımacılığı A.Ş. tarafından Vakıfbank A.Ş.’den kredi kullan(ıl)mış ve 34 UF 6670 plakalı araç banka lehine re(hn)edilmiştir. ... Rehnin paraya çevrilmesi yoluyla takip sonucunda …” (araç) “… 2.894.000.000 TL bedelle satılmıştır. İflas idaresine bildirilen alacağın 1.749.100.000 TL’lik kısmı iflas idaresince rüçhanlı olarak kabul edilmiştir.
Rehin hakkı alacaklıya asıl alacak ile birlikte sözleşme faizi takip gideri ve temerrüt faizini de güvence altına alır. (EMK m. 860, YMK m.946). Rehin veren borçlu iflas ettiğinden rehinli malın muhafazası ve paraya çevrilmesi için gerekli giderler ayrıldıktan sonra (İİK m.248) kalan bedel rehinli alacaklıya ödenmelidir. Rehinli malın muhafaza ve satış masrafı bilirkişi tarafından 164.270.000 TL olarak saptanmıştır. …”
Not: Bu yönde bkz. Y. 19. HD, T: 15.05.2003, E: 2002/9625, K: 2003/5099.
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
III. Rehnin hükümleri
1- Mürtehinin hakları
Madde 860
Alâkası kesilmemiş olan mürtehin alacağını merhunun nakde tahvilinden hasıl olan meblağdan istifa etmek hakkına maliktir. Rehin, alacaklıya resülmal ve mukavele edilen faizle takibat ve muhakeme masraflarını ve geçmiş gün faizlerini temin eder.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 860 ıncı maddesini karşılamaktadır. Kaynak Kanunun 891 inci maddesine uygun olarak iki fıkra hâlinde düzenlenmiştir.
Maddeyle alacaklının rehni paraya çevirme hakkı ve taşınır rehni ile güvence altına alınan alacağın kapsamı düzenlenmektedir. Yürürlükteki metnin birinci cümlesindeki “alâkası kesilmemiş olan mürtehin alacağı” ifadesi yerine, daha açık olarak “ödenmeyen alacak” ifadesi tercih olunmuştur. İkinci fıkrada alacağın kapsamı içinde asıl alacak (resülmal), sözleşme faizleri, takip giderleri ve gecikme faizi sayılmaktadır.
Rehnin kapsamı içinde sayılan faizler açısından taşınmaz rehninde olduğu gibi bir sınırlama konulmamıştır. Yürürlükteki metinden farklı olarak Kaynak Kanunun 891 inci maddesi göz önünde tutularak takip giderleri de rehnin kapsamı içinde sayılarak bu konudaki boşluk giderilmiştir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
III. Wirkung
1. Rechte des Gläubigers
Art. 891
1 Der Gläubiger hat im Falle der Nichtbefriedigung ein Recht darauf, sich aus dem Erlös des Pfandes bezahlt zu machen.
2 Das Pfandrecht bietet ihm Sicherheit für die Forderung mit Einschluss der Vertragszinse, der Betreibungskosten und der Verzugszinse.
2-) CCS:
III. Effets
1. Droits du créancier
Art. 891
1 Le créancier qui n’est pas désintéressé a le droit de se payer sur le prix provenant de la réalisation du gage.
2 Le nantissement garantit au créancier le capital, les intérêts conventionnels, les frais de poursuite et les intérêts moratoires.