II. Noksanlıklar
II. Noksanlıklar
Madde 107 - Vakıf senedinde vakfın amacı ile bu amaca özgülenen mal ve haklar yeterince belirlenmiş ise, diğer noksanlıklar vakfın tüzel kişilik kazanması için yapılan başvurunun reddini gerektirmez.
Bu tür noksanlıklar, tescil kararı verilmeden önce mahkemece tamamlattırılabileceği gibi; kuruluştan sonra da denetim makamının başvurusu üzerine, olanak varsa vakfedenin görüşü alınarak vakfın yerleşim yeri mahkemesince tamamlattırılır.
Tescilli istenen vakfa ölüme bağlı tasarrufla özgülenen mal ve haklar amacın gerçekleşmesine yeterli değilse; vakfeden aksine bir irade açıklamasında bulunmuş olmadıkça bu mal ve haklar, denetim makamının görüşü alınarak hâkim tarafından benzer amaçlı bir vakfa özgülenir.
I-) Türk Kanunu Medenîsi:
B VAKFIN TEŞKİLÂTI
I. Genellikle
Madde 77
(903 sayılı ve 13.07.1967 tarihli Kanunun 1. maddesi ile değişik)1 Vakfın bir idare uzvunun bulunması mecburidir. Vakfeden bundan başka lüzumlu göreceği diğer uzuvları, vakıf senedinde gösterebilir.
Vakıf senedinde vakfın uzuvları, idare sureti ve temsil tarzı kâfi derecede gösterilmemiş olur veya sonradan bir imkânsızlık doğarsa teftiş makamı bunları vakfedene tamamlattırır. Vakfedenin ölümü veya bu tamamlamayı yapamıyacak bir durumda bulunması halinde, teftiş makamı noksanların ikmali için düşüncesi ile birlikte mahkemeye müracaat eder.
74 üncü maddenin ikinci fıkrası gereğince vakfın tescili yahut vakfın gayesine göre teşkili mümkün olmadığı veya vakfa tahsis edilen mallar gayenin tahakkukuna yetmediği takdirde, vakfeden itiraz etmedikçe veya vakıf senedinde aksine açık bir hüküm bulunmadıkça; vakfedilmiş mallar mahkeme tarafından, teftiş makamının mütalâası alınarak, mümkün mertebe gayece aynı olan bir vakfa tahsis olunur.
Bu hususlarda yetkili mahkeme, vakfedenin ikametgâhı asliye mahkemesidir.
Not: Hüküm 903 sayılı Kanun ile değişikliğe uğramadan önce şu şekilde idi:
“C TEFTİŞ
Madde 77
Tesis; gayesine göre Devlet, vilâyet, belediye ve köyden hangisine taallûk ediyorsa onun teftişine tabidir.
Teftiş makamı, tesis mallarının gâyesine muvafık surette sarfına nezaret eder.”
II-) Madde Gerekçesi:
Madde yürürlükteki Kanunun 77 nci maddesiyle güdülen amacı karşılamaktadır. Maddede kuruluş belgesindeki eksikliklerin etkisi daha açık ve tutarlı bir şekilde düzenlenmiştir. Birinci fıkrada, kuruluş belgesinde vakfın amacı ile bu amaca özgülenen mal ve hakların yeterince belirlenmemiş olmasının tüzel kişilik kazanmaya engel teşkil etmesine karşılık, diğer eksikliklerin tüzel kişiliğin kazanılmasına engel teşkil etmeyeceği belirtilmiştir. İkinci fıkrada, tüzel kişiliğin kazanılmasını engellemeyen eksikliklerin nasıl tamamlattırılacağı açıklanmıştır. Böylece bu tür noksanlıkların, tescil kararı verilmeden önce mahkemece tamamlattırılabileceği, kuruluştan sonra da denetim makamının başvurusu üzerine mümkünse vakfedenin görüşü alınarak vakfın yerleşim yeri mahkemesince tamamlattırılacağı düzenleme konusu yapılmıştır. Son fıkrada, ölüme bağlı tasarruf yoluyla kurulan vakıflarda, özgülenen mal ve hakların amacın gerçekleşmesine yeterli olmaması ihtimali bakımından, vakfedenin aksine bir irade açıklaması olmadıkça, denetim makamının görüşü alınarak hâkim tarafından benzer amaçlı bir vakfa özgüleneceği ifade edilmiştir. - Amacı hukuka uygun olan bir vakfın, mal ve haklarının kullanılmasının hukuka veya ahlâka aykırı olması, vakfı uygun amaçlı vakıf hâline getirmeyecektir. Zaten hukuka veya ahlâka aykırı koşul ve yüklemeler içeren ölüme bağlı tasarruflar, 515 inci madde gereğince geçersiz olacağından, ayrıca bir düzenleme getirilmesi gerekli görülmemiştir.
III-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
B. Organisation
Art. 83
1 Die Organe der Stiftung und die Art der Verwaltung werden durch die Stiftungsurkunde festgestellt.
2 Ist die vorgesehene Organisation nicht genügend, so hat die Aufsichtsbehörde die nötigen Verfügungen zu treffen.
3 Können diese nicht zweckdienlich getroffen werden, so hat die Aufsichtsbehörde das Vermögen, sofern der Stifter keinen Einspruch erhebt oder nicht eine Bestimmung der Stiftungsurkunde ausdrücklich entgegensteht, einer andern Stiftung mit möglichst gleichartigem Zwecke zuzuwenden.
2-) CCS:
B. Organisation
Art. 83
1 L’acte de fondation indique les organes de celle-ci et le mode d’administration.
2 A défaut d’indications suffisantes, l’autorité de surveillance prend les mesures nécessaires.
3 Lorsque la fondation ne peut être organisée conformément à son but, les biens sont remis par l’autorité de surveillance, si le fondateur ou une clause expresse de l’acte ne s’y oppose, à une autre fondation dont le but est aussi pareil que possible à celui qui avait été prévu.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 83. maddesi 16.12.2005 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2008 itibariyle değişikliğe uğramıştır.
1 RG. 24.07.1967; S: 12655.