B. Yasal danışmanlık
B. Yasal danışmanlık
Madde 429 - Kısıtlanması için yeterli sebep bulunmamakla beraber korunması bakımından fiil ehliyetinin sınırlanması gerekli görülen ergin bir kişiye aşağıdaki işlerde görüşü alınmak üzere bir yasal danışman atanır:
1. Dava açma ve sulh olma,
2. Taşınmazların alımı, satımı, rehnedilmesi ve bunlar üzerinde başka bir aynî hak kurulması,
3. Kıymetli evrakın alımı, satımı ve rehnedilmesi,
4. Olağan yönetim sınırları dışında kalan yapı işleri,
5. Ödünç verme ve alma
6. Ana parayı alma,
7. Bağışlama,
8. Kambiyo taahhüdü altına girme,
9. Kefil olma.
Aynı koşullar altında bir kimsenin malvarlığını yönetme yetkisi, gelirlerinde dilediği gibi tasarruf hakkı saklı kalmak üzere kaldırılabilir.
I-) Yargı Kararları:
1-) Y. 2. HD, T: 21.03.2011, E: 2010/15849, K: 2011/4923:
“… Türk Medeni Kanununun 406. maddesi gereğince savurganlığı ve kötü yönetimi sebebiyle davalının kısıtlanması istenilmiş, davalının tasarruflarının kendisini veya ailesini darlık ve yoksulluğa düşürme tehlikesine yol açıp açmadığı Yargıtay denetimine imkan verecek şekilde belirlenip tespit edilmemiştir. Vesayet makamınca yapılacak iş; elden çıkarılan malvarlığı, bankadan alınan krediler ile kalan malvarlığı değerlerinin gerçek değerini tespit etmek sonucuna göre Türk Medeni Kanununun 406. maddesi koşullarının oluşup oluşmadığının; oluşmuyorsa Türk Medeni Kanununun 429. maddesi uyarınca “yasal danışman” atanması hususu da değerlendirilerek bir karar vermekten ibarettir. Bu yönlerden inceleme yapılmadan eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir. …”
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
III. Mahdut ehliyet
Madde 379
Hacrine kâfi sebep bulunmamakla beraber medenî haklarını kullanmak salâhiyetinden kısmen mahrum edilmesi menfaati iktizasından bulunan reşide aşağıdaki işlerinde reyi alınmak üzere bir müşavir tâyin olunur:
1- Husumet ve sulh.
2- Gayrimenkulün alım satımı ve onlar üzerinde rehin ve sair aynî bir hak tesisi.
3- Kıymetli evrak alım satımı ve terhini.
4- Alelâde idare ihtiyaçları haricinde inşaat.
5- Ödünç verme ve alma.
6- Sermayeyi almak.
7- Bağışlama1.
8- Kambiyo taahhütleri altına girmek.
9- Kefalet.
Bu suretle medenî haklarını kullanmak salâhiyetinden kısmen mahrum edilen kimse gelirinde dilediği veçhile tasarruf hakkı baki kalmak üzere mallarını idare hakkından dahi mahrum edilebilir.
III-) Madde Gerekçesi:
Yürürlükteki Kanunun 379 uncu maddesini karşılamaktadır.
Yürürlükteki maddenin “Mahdut ehliyet” şeklindeki kenar başlığı, Beşinci Ayırımın başlığ(ın)a uygun olarak “Yasal danışmanlık” biçiminde değiştirilmiştir. Maddedeki “reyi alınmak üzere müşavir” yerine “yasal danışmanı” deyimi kabul edilmiştir.
Maddenin (1) numaralı bendinde “husumet” den söz edilmiş iken usul hukukuna uygunluk sağlamak ve maksadı daha iyi anlatabilmek için “dava açma ve sulh olma” deyimleri kullanılmıştır.
Maddenin ikinci fıkrası arılaştırılmak ve kısaltılmak suretiyle yeniden kaleme alınmıştır. Hüküm değişikliği yapılmamıştır.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
1-) ZGB:
III. Beschränkung der Handlungsfähigkeit
Art. 395
1 Wenn für die Entmündigung einer Person kein genügender Grund vorliegt, gleichwohl aber zu ihrem Schutze eine Beschränkung der Handlungsfähigkeit als notwendig erscheint, so kann ihr ein Beirat gegeben werden, dessen Mitwirkung für folgende Fälle erforderlich ist:
1. Prozessführung und Abschluss von Vergleichen;
2. Kauf, Verkauf, Verpfändung und andere dingliche Belastung von Grundstücken;
3. Kauf, Verkauf und Verpfändung von Wertpapieren;
4. Bauten, die über die gewöhnlichen Verwaltungshandlungen hinausgehen;
5. Gewährung und Aufnahme von Darlehen;
6. Entgegennahme von Kapitalzahlungen;
7. Schenkungen;
8. Eingehung wechselrechtlicher Verbindlichkeiten;
9. Eingehung von Bürgschaften.
2 Unter den gleichen Voraussetzungen kann die Verwaltung des Vermögens dem Schutzbedürftigen entzogen werden, während er über die Erträgnisse die freie Verfügung behält.
2-) CCS:
III. Capacité restreinte
Art. 395
1 S’il n’existe pas de cause suffisante pour interdire des personnes majeures et si néanmoins une privation partielle de l’exercice des droits civils est commandée par leur intérêt, elles sont pourvues d’un conseil légal, dont le concours est nécessaire:
1. Pour plaider et transiger;
2. Pour acheter ou vendre des immeubles et pour les grever de gages et autres droits réels;
3. Pour acheter, vendre ou mettre en gage des papiers-valeurs;
4. Pour construire au-delà des besoins de l’administration courante;
5. Pour prêter et emprunter;
6. Pour recevoir le capital de créances;
7. Pour faire des donations;
8. Pour souscrire des engagements de change;
9. Pour cautionner.
2 Dans les mêmes circonstances, une personne peut être privée de l’administration de ses biens, tout en conservant la libre disposition de ses revenus.
Not: İsviçre Medenî Kanunu’nun 395. maddesi 19.12.2008 tarihli Federal Kanun ile 01.01.2013 itibariyle değişikliğe uğramıştır.
V-) Yararlanılabilecek Monografiler:
Orkun Tat; Türk Medeni Kanunu’nda Yasal Danışmanlık, İstanbul, 2018.
1 743 sayılı Türk Kanunu Medenîsi’nin 379. maddesinin Düstur’da yayınlanan ilk metninde yer alan “… hibe …” ifadesi 1424 sayılı ve 18.04.1929 tarihli İcra ve İflâs Kanunu’nun 343. maddesi uyarınca “… bağışlama …” şeklinde değiştirilmiştir (RG. 04.05.1929; S: 1183).