III. Tüzük
III. Tüzük
Madde 58 - Her derneğin bir tüzüğü bulunur.
Dernek tüzüğünde derneğin adı, amacı, “ ... ” I gelir kaynakları, üyelik koşulları, organları ve örgütü ile geçici yönetim kurulunun gösterilmesi zorunludur.
Dernek tüzüğü, kanunun emredici hükümlerine aykırı olamaz.
Dernek tüzüğünde düzenlenmemiş konularda kanun hükümleri uygulanır.
I-) Not:
Hükmün 1. fıkrasında yer alan “...yerleşim yeri, kurucuları...” şeklindeki ifade 04.11. 2004 tarihli ve 5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun 38. maddenin (B) bendi ile madde metninden çıkartılmıştır (RG. 23.11.2004; S: 25649).
II-) Türk Kanunu Medenîsi:
Hükmün, Türk Kanunu Medenîsi’ndeki karşılıkları bakımından iki hükmü zikretmek gerekir:
1-) A CEMİYET NASIL TEŞEKKÜL EDER?
I. Cemiyet teşkilâtı
Madde 53
Siyasî, dinî, ilmî, bediî, hayrî cemiyetler ile eğlence ve idman cemiyetleri ve asıl gayesi iktisadı olmıyan diğer cemiyetler; nizamnamelerinde cemiyet olarak teşekkül arzusunu izhar etmekle şahsiyet iktisabederler.
Her cemiyetin bir nizamnamesi vardır. Bu nizamname cemiyetin gayesi ve varidat membaları ve teşkilâtı hakkında lüzumu olan hükümleri ihtiva eder.
Not: Türk Medenî Kanunu ile yapılan karşılaştırmada Türk Kanunu Medenîsi’nin 53. maddesinin yalnızca 2. fıkrası dikkate alınmalıdır.
2-) IV- Cemiyet ile Nizamnamenin Kanun ile Münasebeti
Madde 56
Cemiyetin nizamnamesinde cemiyetin teşkilâtına ve âzasiyle münasabetine dair hükümler yok ise aşağıdaki maddeler tatbik olunur.
Nizamname, kanunen tatbikleri mecburi olan kaidelerden ayrılamaz.
III-) Madde Gerekçesi:
Madde dört fıkradan oluşmaktadır. Birinci fıkrada her derneğin mutlaka bir tüzüğünün bulunması gerektiği ifade edilmiştir. Derneklerin tüzüğü âdeta onların temel yasası niteliğindedir. Tüzükte mutlaka yer alması gereken hususların neler olduğu ikinci fıkrada belirtilmiştir. Tüzükte ayrıca geçici yönetim kurulu üyelerinin de gösterilmiş olması şarttır.
Üçüncü fıkrada dernek tüzüklerine konulacak hükümlerin kanunun emredici hükümlerine aykırı olmaması gereğine işaret edilmekte, son fıkrada da tüzükte hakkında hüküm bulunmayan hâllerde kanun hükümlerine başvurulacağı ifade edilmektedir.
IV-) Kaynak İsviçre Medenî Kanunu:
Hükmün kaynak İsviçre Medeni Kanunundaki karşılıkları bakımından iki hükmü zikretmek gerekir.
1-) ZGB:
a-) Zweiter Abschnitt: Die Vereine
A. Gründung
I. Körperschaftliche Personenverbindung
Art. 60
1 Vereine, die sich einer politischen, religiösen, wissenschaftlichen, künstlerischen, wohltätigen, geselligen oder andern nicht wirtschaftlichen Aufgabe widmen, erlangen die Persönlichkeit, sobald der Wille, als Körperschaft zu bestehen, aus den Statuten ersichtlich ist.
2 Die Statuten müssen in schriftlicher Form errichtet sein und über den Zweck des Vereins, seine Mittel und seine Organisation Aufschluss geben.
b-) IV. Verhältnis der Statuten zum Gesetz
Art. 63
1 Soweit die Statuten über die Organisation und über das Verhältnis des Vereins zu seinen Mitgliedern keine Vorschriften aufstellen, finden die nachstehenden Bestimmungen Anwendung.
2 Bestimmungen, deren Anwendung von Gesetzes wegen vorgeschrieben ist, können durch die Statuten nicht abgeändert werden.
2-) CCS:
a-) Chapitre II: Des associations
A. Constitution
I. Organisation corporative
Art. 60
1 Les associations politiques, religieuses, scientifiques, artistiques, de bienfaisance, de récréation ou autres qui n’ont pas un but économique acquièrent la personnalité dès qu’elles expriment dans leurs statuts la volonté d’être organisées corporativement.
2 Les statuts sont rédigés par écrit et contiennent les dispositions nécessaires sur le but, les ressources et l’organisation de l’association.
b-) IV. Relation entre les statuts et la loi
Art. 63
1 Les articles suivants sont applicables, si les statuts ne renferment pas de règles concernant l’organisation de l’association et ses rapports avec les sociétaires.
2 Les statuts ne peuvent déroger aux règles dont l’application a lieu en vertu d’une disposition impérative de la loi.
Not: Türk Medenî Kanunu’nun 58. maddesi kaleme alınırken İsviçre Medenî Kanunu’nun 60. maddesinin sadece 2. fıkrasından yararlanılmıştır.